واکاوی تاثیر فرهنگ سیاسی شیعه بر شکل­گیری ریشه­های انقلاب اسلامی و پیروزی آن

نویسندگان

  • زهرا نفر
  • علیرضا زرگر
چکیده مقاله:

:   پژوهش حاضر به واکاوی انقلاب اسلامی و پیروزی آن از منظر فرهنگ سیاسی شیعی می­پردازد. پدیده انقلاب اسلامی، مصداق یک رخداد بی­بدیل سیاسی، اجتماعی و اعتقادی و یا به عنوان یک تحول عمیق فکری درعرصه­زندگی اجتماعی انسان است که منشاء مطالعات گوناگونی در فضای داخلی و عرصه­های بین­المللی شده است. با عنایت به اینکه فرهنگ سیاسی شیعه سنگ بنای نظریه حکومت اسلامی و پیروزی انقلاب اسلامی با نقش محوری حضرت امام خمینی بوده است، اهمیت و ضرورت تحقیق را دوچندان می­نماید. روش این مقاله، روش کتابخانه­ای با رویکرد تحلیل اسنادی و ابزار گردآوری، جمع‌­آوری و مطالعه منابع، استخراج داده‌­ها، طبقه‌­بندی و بهره­‌برداری وتحلیل آنها می­باشد. بدین ترتیب تلاش شده با مطالعه منابع و آثار مرتبط با انقلاب اسلامی و فرهنگ سیاسی شیعه رابطه این دو متغییر بررسی و نحوه تاثیرگذاری آن ترسیم گردد. یافته­های پژوهش حاکی از آن است که در فرهنگ سیاسی شیعی سه دسته متغیر در سطح ساختاری قابل شناسایی هستند:1- مولفه­ها که شامل عناصری از قبیل اصل امامت، انتظار و غیبت، شهادت و ایثار، معاد، تقیه، عدالت­خواهی، امر به معروف و نهی از منکر و مرجعیت شیعه است، که تأثیرات بسزایی در برپایی قیام مردمی وپیروزی انقلاب داشتند. 2- نمادها که شامل نهضت عاشورا، اعیاد مذهبی، سوگواری­ها که سهم زیادی در پیروزی انقلاب اسلامی داشته­اند. 3- نهاد که مهمترین آن مسجد و کانونهای مشابه می­باشد. بر این اساس فرض اساسی که در این پژوهش مطرح می‌­شود این است که رابطه معناداری بین فرهنگ سیاسی شیعی و پیروزی انقلاب اسلامی وجود دارد.  

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

نقش نمادهای شیعه در پیروزی انقلاب اسلامی ایران

این مقاله بدین موضوع پرداخته است که چگونه بکارگیری نمادهای شیعه در مقابل نمادهای باستانی و غربگرایانۀ رژیم پهلوی سبب پیروزی انقلاب شده است. از الگوی نظری جامعه شناس فرانسوی پیر بوردیو در خصوص نمادها بهره برده و نشان دادیم که هیات های تولید کنندۀ نماد یعنی روحانیان و روشنفکران در دهۀ 40 و 50 شمسی با کمترین خشونت فیزیکی زمینه های پیروزی انقلاب اسلامی را فراهم نمودند. از آنجا که رژیم پهلوی با بی ...

متن کامل

پیروزی انقلاب اسلامی ایران، سرآغاز دوران جدیدی برای فقه شیعه

هدف: علم فقه در تاریخ بیش از 1400 سالۀ خود، مثل سایر علوم، با توجه به علل و عوامل زیادی فراز و نشیبهایی داشته و با عنایت به ویژگی‌های چندی، به دوران مختلفی تقسیم شده است. صاحب‌نظران در تعداد و چگونگی ادوار فقه هم‌رای نیستند و نویسندگان کمی تصریح کرده‌اند که پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، دوران جدیدی برای فقه شروع شده ...

متن کامل

جریان شناسی سیاسی و فرهنگی دو دهه قبل از انقلاب اسلامی: غلبه فرهنگ سیاسی شیعه

فرضیه اصلی مقاله این است که در دو دهه قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، جریان مذهبی موفق شد به وسیله گسترش فرهنگ سیاسی شیعی در جامعه به پیروزی برسد. روش مطالعه در این مقاله اسنادی و با مراجعه به منابع معتبر موجود بوده و به این نتیجه رسید که فرهنگ سیاسی شیعه با توجه به گستردگی مفاهیم، زمینه را برای خوانش‌های متفاوت فراهم آورده و از ابتدای شکل‌گیری‌اش تا عصر حاضر، سبب بروز سه رویکرد انزواگرایی، مسالمت...

متن کامل

فرهنگ سیاسی زنان شیعه (با تأکید بر نقش انقلاب اسلامی ایران)

پژوهش حاضرباهدف بررسی فرهنگ سیاسی  ومشارکت سیاسی زنان در مذهب تشیع واثرگذاری آن برفرهنگ سیاسی زنان ایران ؛ بارویکردی توصیفی – تحلیلی انجام گرفته است.فرض اصلی این است که هرچندمولفه های فرهنگ سیاسی در ایران همچون فرهنگ آمریت/تابعیت،سبب کاهش مشارکت سیاسی زنان درطول تاریخ شده است.اما به دلیل تاثیرپذیری زنان ایران از فرهنگ سیاسی شیعه؛ درمقاطع خاص تاریخی ؛ مشارکت سیاسی زنان افزایش یافته است. برای نمو...

متن کامل

الگوی مدیریت سیاسی امام(ره) بعد از پیروزی انقلاب اسلامی

اندیشمندان ومدیران برجسته دنیا با نظریه های خویش، رهیافت های متعددی را در جهان مدیریت، پایه گذاری وتقویت نمودند که مهمترین آنها را می توان در پنج رهیافت خلاصه نمود: 1- رهیافت سنتی (کلاسیک) 2- رهیافت منابع انسانی (نئوکلاسیک) 3- رهیافت کمی وعلمی 4- رهیافت سیستمی واقتضائی 5- رهیافت جامع وپویا اداره جهان پرتلاطم امروز،ضمن بهره گیری از تجارب واندوخته های علمی ومکاتب مختلف مدیریتی، نیازمند طراحی وا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 5  شماره 16

صفحات  145- 176

تاریخ انتشار 2016-03-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023